부사격조사와 중성명사 (참고)

초급빨리어강독 책에 설명이 없어서 제가 아는 내용을 나름 첨부해봅니다. 참조하셔서 확인해보세요. 오타 실수 있을 지도 ㅜㅜ

이번에는 중성어입니다. 대표적인 단어가 Citta입니다.

중성어 citta하고 남성어 purisa는 아무 큰 차이가 없습니다.

1형(Si-Yo) 자리만 다릅니다.

citta가 남성어라면 1형이 citto cittā 이렇게 되겠지만

citta는 중성어이기 때문에 1형이 cittaṁ cittā cittāni가 됩니다.

 

비교해보면

남성어 dhamma

dhammo Bho dhamma / dhammā dhammaṁ dhammena dhammassa dhammasma Dhammamhā Dhammā dhammassa - dhammasmiṁ Dhammamhi Dhamme

dhammā Bhonto dhammā dhamme dhammehi / dhammebhi dhammānam dhammehi / dhammebhi dhammānam dhammesu

 

중성어 citta

cittaṁ Bho citta cittaṁ cittena cittassa cittasma cittamhā cittā cittassa - cittasmiṁ cittamhi citte

cittā cittāni bhavantāni cittā cittāni citte cittehi / cittebhi cittānam cittehi / cittebhi cittānam cittesu

중성어 호격인 경우 복수에서 bhavantāni를 사용합니다.

 

그러면, 중성어 citta처럼 변하는 단어들을 봅시다.

이것을 cittādigaṇa 라고 합니다.

 

kulaṁ ca kusalaṁ puññaṁ kalattaṁ udakaṁ sukhaṁ. dukkhaṁ akusalaṁ pāpaṁ. kammaṁ cittādi gaṇa mataṁ.

 

적용해봅시다.

kulaṁ Bho kula kulaṁ kulena kulassa kulasma kulamhā kulā kulassa - kulasmiṁ kulamhi kule

kulā kulāni bhavantāni kulā kulāni kule kulehi / kulebhi kulānam kulehi / kulebhi kulānam kulesu

 

kusalaṁ Bho kusala kusalaṁ kusalena kusalassa kusalasma kusalamhā kusalā kusalassa - kusalasmiṁ kusalamhi kusale

kusalā kusalāni bhavantāni kusalā kusalāni kusale kusalehi / kusalebhi kusalānam kusalehi / kusalebhi kusalānam kusalesu

 

puññaṁ Bho puñña puññaṁ puññena puññassa puññasma puññamhā puññā puññassa - puññasmiṁ puññamhi puññe

puññā puññāni bhavantāni puññā puññāni puññe puññehi / puññebhi puññānam puññehi / puññebhi puññānam puññesu

 

kalattaṁ Bho kalatta kalattaṁ kalattena kalattassa kalattasma kalattamhā kalattā kalattassa - kalattasmiṁ kalattamhi kalatte

kalattā kalattāni bhavantāni kalattā kalattāni kalatte kalattehi / kalattebhi kalattānam kalattehi / kalattebhi kalattānam kalattesu

 

udakaṁ Bho udaka udakaṁ udakena udakassa udakasma udakamhā udakā udakassa - udakasmiṁ udakamhi udake

udakā udakāni bhavantāni udakā udakāni udake udakehi / udakebhi udakānam udakehi / udakebhi udakānam udakesu

 

sukhaṁ Bho sukha sukhaṁ sukhena sukhassa sukhasma sukhamhā sukhā sukhassa - sukhasmiṁ sukhamhi sukhe

sukhā sukhāni bhavantāni sukhā sukhāni sukhe sukhehi / sukhebhi sukhānam sukhehi / sukhebhi sukhānam sukhesu

 

dukkhaṁ Bho dukkha dukkhaṁ dukkhena dukkhassa dukkhasma dukkhamhā dukkhā dukkhassa - dukkhasmiṁ dukkhamhi dukkhe

dukkhā dukkhāni bhavantāni dukkhā dukkhāni dukkhe dukkhehi / dukkhebhi dukkhānam dukkhehi / dukkhebhi dukkhānam dukkhesu

 

akusalaṁ Bho akusala akusalaṁ akusalena akusalassa akusalasma akusalamhā akusalā akusalassa - akusalasmiṁ akusalamhi akusale

akusalā akusalāni bhavantāni akusalā akusalāni akusale akusalehi / akusalebhi akusalānam akusalehi / akusalebhi akusalānam akusalesu

 

pāpaṁ Bho pāpa pāpaṁ pāpena pāpassa pāpasma pāpamhā pāpā pāpassa - pāpasmiṁ pāpamhi pāpe

pāpā pāpāni bhavantāni pāpā pāpāni pāpe pāpehi / pāpebhi pāpānam pāpehi / pāpebhi pāpānam pāpesu

 

★kamma는 조금 특별한 중성어입니다.

다 똑같은데 3번째 Na. ‘으로’ ‘들로’에서 단어가 늘어납니다.

원래는 kammena만 있어야 되죠?

다음 단수들에서 늘어납니다.

1) Na에서 보면 kammanā, kammunā 2가지가 늘어납니다.

kamma + na = kammanā ‘업으로’가 됩니다. 즉 na가 있는 원래 모습을 쓸 수 있는 겁니다.

ena로 변할 때는. 이 Na가 ena로 변해서 kammena가 되는 거죠.

또 하나 늘어나는 것이 kammu로 바뀌어서 kammuna가 되는 겁니다.

이 단어 2가지가 늘어납니다.

그래서 kammena kammehi kammebhi 가 아니고 kammena kammanā, kammunā, kammehi kammebhi 이렇게 됩니다.

 

2) 네 번째, 여섯 번째 Sa에서도 kammuno ‘업에게’ ‘업께’ ‘업이’가 추가 됩니다.

 

3) 다섯 번째 Smā에서도 kammunā 하나 늘어납니다.

원래 우리가 아는 대로 하면 kammasmā kammamhā kammā로 끝나야 되는데 kammunā 하나가 더 늘어나서 kammasmā kammamhā kammā kammunā가 됩니다.

 

4) 일곱 번째 7번째 Smiṃ 단수에도 kammani ‘업에’ 하나 늘어납니다.

본래 대로라면 kammasmiṁ kammamhi kammasmiṁ kamme로 되는데 smiṃ이 ni로 바뀌어서 kammani가 됩니다.

 

이렇게 해서 총 5개 늘어납니다. Sa가 2개. Na가 2개. Smiṃ 하나.

 

kammaṁ Bho kamma kammā kammaṁ kammena kammanā, kammunā, kammassa kammuno kammasmā kammamhā kammā kammunā kammassa kammuno kammasmiṁ kammamhi kamme kammani

kammā kammāni Bhavantāni kammā kammāni kamme kammāni kammehi kammebhi kammānam kammehi kammebhi kammānam kammesu